WINNEN VAN DE WERELD

Yanna’s leven bestaat uit rampen. Haar broertje, haar sproeten, de jongens uit 2B. En als ze haar docenten moet geloven staat haar huis over twintig jaar onder water. Maar Yanna heeft geen zin meer om bang te zijn. Of misschien is ze juist wel bang om haar hele leven bang te blijven. Yanna sluit zich aan bij de Green Rebels. Die willen bossen redden en bezetten kruispunten. Die dóén iets. Maar al bij haar eerste actie wordt Yanna opgesloten in een politiecel. Nu is Yanna pas echt boos. De wereld heeft haar uitgedaagd. En Yanna wil winnen.

Leeftijd: 11-14 jaar

‘Wat wij straks gaan doen, gaat alle grenzen voorbij. Ik weet nog steeds niet of het een goed plan is. Eigenlijk is het een stom plan. Maar het is mijn plan. En als je een stom plan bedenkt, en iedereen wil meedoen, dan kun je zelf moeilijk meer terug.’

IDEE

In 2019 werkte ik namens Teachers for Climate met jongeren van Fridays for Future en Code Rood aan de organisatie van een grote klimaatstaking. Dat was heel bijzonder. Tijdens werkweekenden werd samen besloten wat we zouden gaan doen. Om te zorgen dat niemand door elkaar praatte en toch iedereen wat kon zeggen, werd er ook gebruik gemaakt van een simpele gebarentaal. We discussieerden fel, maar daarna werd er ook gedanst en gezongen.

Op vrijdag 27 september 2019 kwamen er 35.000 scholieren naar Den Haag, drie keer zoveel als we hadden gehoopt. Dit was onze manier om met onze zorgen en boosheid iets goeds te doen, om politici en grote bedrijven te dwingen om het klimaatprobleem sneller op te lossen. Ik besloot dat ik met mijn volgende boek wilde laten zien hoe waar deze jongeren voor vechten. Zo ontstond het verhaal over Yanna, een boek over ontdekken wie je bent, nieuwe vriendschappen, je mening vormen, hopeloos verliefd worden, je grenzen verleggen en nooit meer bang zijn.

‘Agenten… We zijn omsingeld. ‘Blokkade!’ roept Kamil. Lynne haakt een arm in die van mij, net als Silke aan de andere kant. Mijn armen worden schakels in een levende ketting. Ik ga liggen, met mijn hoofd tegen degene achter me. Dan haken we onze benen in elkaar. Ik kan geen kant meer op.’

HOE LANG DUURT HET SCHRIJVEN VAN EEN BOEK?

Aan Winnen van de Wereld ben ik begonnen in 2019. De eerste versie was af in 2021. Tijd voor de eerste controle! Scholieren en klimaatactivisten lazen de eerste versie en gaven feedback. Onder begeleiding van redacteur Marije van der Schaaf begon daarna het herschrijven. Sommige verhaallijnen werden geschrapt, anderen werden uitgebreid. Illustrator Ineke Goes maakte ondertussen de tekeningen. In de zomer van 2022 tekende ik een contract met Lemniscaat. Met redacteuren Linda Bertens en Anna Jongeneel ging het herschrijven verder. Nu op zinsniveau en later op woordniveau (is dit echt het juiste woord, is deze vloek niet té sterk, gebruiken jongeren dit woord nog etc.) De politie van Amsterdam was zo vriendelijk om te controleren of de politieacties ook zo gebeurd konden zijn. Vormgever Leon ter Molen ontwierp de cover en het binnenwerk. Na de controle van de drukproeven in pdf-vorm ging het boek in januari 2023 naar de drukker. Sinds 2 maart 2023 ligt Winnen van de Wereld in de boekhandel!

‘een heel andere toon dan tot nu toe werd aangeslagen in milieujeugdboeken’

-de Volkskrant

‘je voelt de opwinding en dadendrang van jongeren die iets groots in beweging zetten’

-Pluizer

‘iets waar veel jongeren zich in zullen herkennen: onzekerheid, angst, verliefdheid, je gezien voelen’

-Kinderboekenjournaal

‘een pakkend en activistisch boek’

-Jong Literair Nederland

De jongen gaat op mijn tafel zitten, naast m’n boek.
‘Ik kan elk meisje krijgen dat ik wil. Zelfs jou. Stel je voor, complimentjes, cadeautjes, feestjes… Wees eerlijk,’ hij buigt naar me toe. Heel even draaien zijn ogen naar Lynne en Kamil. ‘Wat heb je aan iemand die stiekem verliefd op je is?’

LHBTQ+

In de klimaatbeweging begint een voorstelrondje vaak met de vraag hoe je aangesproken wil worden: als ‘hij’, ‘zij’ of ‘die’. Yanna schrikt daarvan, ze kunnen toch wel zíén dat ze een meisje is? Toch is de vraag zo gek niet. Ongeveer een op de vijftien mensen is LHBTQ+ (lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender, queer of questioning), gemiddeld in elke schoolklas twee.

Vaak kom je er pas achter ‘wat’ jij bent als je voor het eerst verliefd wordt. Verliefd zijn is meestal ontzettend leuk, maar als docent op een middelbare school zag ik er ook veel leerlingen mee worstelen. Want hoe weet je of je ‘echt’ verliefd bent of iemand ‘gewoon’ heel aardig vindt? En als je verliefd wordt op iemand van hetzelfde geslacht, kun je dat dan aan je vrienden vertellen?

Yanna wordt ook voor het eerst verliefd. Leuk? Eigenlijk worden haar problemen er alleen maar groter van…